PLÂN YAPIMINI YÜKÜMLENECEK MÜELLİFLERİN YETERLİLİĞİ HAKKINDA YÖNETMELİK

PLÂN YAPIMINI YÜKÜMLENECEK MÜELLİFLERİN YETERLİLİĞİ HAKKINDA YÖNETMELİK

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; şehir ve kasabaların imar plânları da dâhil olmak üzere, yerleşme plânlarının bütün ilgili taraflarca uyulması gereken, güvenilir ve uygulanabilir nitelikte düzenlenebilmesi için plânların yapımı işini üstlenecek müelliflerin ehliyet durumları ile ilgili usûl ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2- Bu Yönetmelik, belediye sınırları ile mücavir alan sınırları içinde ve bu alanlar dışında, 3194 sayılı İmar Kanunu ve diğer kanunlar ile yapılması öngörülen her ölçekteki ve türdeki plânların yapımını ve bunları üstlenecek müellifleri kapsar.

Dayanak

Madde 3- Bu Yönetmelik, 3194 sayılı İmar Kanununun 44 üncü maddesine ve 180 sayılı Bayındırlık ve İskân Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;

Bakanlık: Bayındırlık ve İskân Bakanlığını,

Kanun: 3194 sayılı İmar Kanununu,

İdare: Kanun’da tanımlanan plânların hazırlanması, onaylanması ile uygulanmasında görevli ve yetkili olan Bakanlık, Valilik, İl Özel İdaresi, Büyükşehir Belediyesi, Belediye ve diğer ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını,

Müellif: Kanun’da tanımlanan her ölçekteki ve türdeki plânların yapılmasını üstlenebilmek için gerekli olan ilgili yeterlilik grubuna uygun yeterlilik belgesine sahip gerçek kişiyi veya ilgili yeterlilik grubuna uygun yeterlilik belgesine sahip tüzel kişiliklerin hissedarları içinde hisseleri ortakların meslek grubuna göre dağılımında eşit veya daha fazla paya sahip gerçek kişiyi,

Plânlama Birimi: İdarenin, Kanun’da tanımlanan plânların hazırlanmasına, onaylanmasına, uygulanmasına ve denetlenmesine ilişkin iş ve işlemleri yürüten birimini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Plân Yapacak Müelliflerde Aranacak Yeterlilik

Plânlama alanı grupları

Madde 5- Yerleşme alanları ve onu bütünleyen çevreye ait alanlar için düzenlenen her ölçekteki ve türdeki plânların yapım alanlarının büyüklüğü, plân yapımına konu olan yerleşme veya yerleşmeler bütününün gelecekteki muhtemel nüfuslarına veya nüfus toplamlarına göre aşağıdaki plânlama alanı grupları teşkil edilmiştir.

a) Plân yapım alanı 10.001 hektar veya daha fazla olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 1.000.001 ve daha fazla nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, A GRUBU,

b) Plân yapım alanı 5.001-10.000 hektar arası olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 500.001-1.000.000 nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, B GRUBU,

c) Plân yapım alanı 2.001-5.000 hektar arası olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 200.001-500.000 nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, C GRUBU,

d) Plân yapım alanı 801-2.000 hektar arası olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 50.001-200.000 nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, D GRUBU,

e) Plân yapım alanı 301-800 hektar arası olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 10.001-50.000 nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, E GRUBU,

f) Plân yapım alanı 25-300 hektar arası olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 10.000 ve daha az nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, F GRUBU,

olarak adlandırılır.

Yerleşme plânının yapımında, yukarıda sıralanan alanlara ve nüfus projeksiyonlarına göre bulunan grupların, birbirinden farklı bulunması durumunda o yerleşme için hangi esasa göre belirlenen grup daha üst grup ise, yerleşme o grupta sayılır.

Her ölçekteki ve türdeki plânlar, belge uygulamasına tâbidir. Bu çerçevede, ilâve plânlar, plân revizyonları ve değişiklikleri, eklenti veya yenileme kararı getirdikleri veya ilgili oldukları yürürlükteki plânın alan veya nüfus esasına göre belirlenecek grubunda; mevziî imar plânları ise, kendi alan veya nüfus büyüklüğü esasına göre tayin edilen grupta sayılır.

Müelliflerin öğrenim niteliği

Madde 6- Plânlama işlerini üstlenecek müelliflerde, yükseköğretim kurumlarının Şehir ve Bölge Plânlama Bölümlerinden lisans eğitimini tamamlayarak mezun olmak şartı aranır. Yurt dışında öğrenim görenlerin bu öğrenimlerinin ve aldıkları derecelerin, yurt içinde görülen öğrenim ve alınan derece ile eş değerde olduğunun yetkili makamlarca onaylanmış olması şarttır.

Müelliflerin derecelendirilme esasları

Madde 7- Müelliflerin derecelendirilmesinde, 6 ncı maddede belirtilen öğrenim şartı yanında;

a) Plânlama Biriminde belirlenen sürelerde fiilen çalışmış veya

b) Yükseköğretim kurumlarının plânlama ile ilgili uzmanlık dalında öğretim üyesi, öğretim görevlisi veya araştırma görevlisi olarak, belirlenen sürelerde fiilen çalışmış veya

c) A, B, C veya D gruplarına giren işleri yapan özel plânlama bürolarında, çalışma süresine ait sigorta primlerinin ödendiğini belgelemiş olmak kaydıyla, bu bürolar ilgili işleri yaptıkları sürece, belirlenen süreler kadar bu işlerde fiilen çalışmış veya

d) Plânlarla ilgili yarışmalarda birincilik veya iki defa derece veya dört mansiyon almış veya

e) Alt yeterlilik grubuna veya gruplarına giren işlerden belirlenen sayıda iş bitirmiş

olmaları göz önünde bulundurulur.

Plân yapımı işlerini üstlenecek müelliflerde aranacak nitelikler

Madde 8- Plân yapımı işlerini üstlenecek müelliflerin 5 inci maddede belirtilen gruplardaki işleri yapabilmeleri, bu Yönetmeliğin 6 ncı ve 7 nci maddelerinde yer alan şartları taşımaları yanında aşağıda belirtilen Müellif Gruplarında sayılan niteliklerden en az birine uygun olduklarının Bakanlıkça yapılan değerlendirmede tespit ve kabûl edilmesine bağlıdır.

a) A Grubu Müelliflik için;

1) 5 inci maddede belirtilen B Grubu plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,

2) B Grubu plânlamalardan en az bir işi ve C Grubu plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,

3) B Grubu plânlamalardan en az bir işi, C Grubu plânlamalardan en az bir işi ve D Grubu plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,

4) Yükseköğretim kurumlarının plânlama ile ilgili bilim dalında doçent veya profesör unvanı almış veya plânlama birimlerinde iki yıl daire başkanlığı seviyesinde veya daha üst seviyede yönetici olarak görev yapmış veya en az 15 yıl çalışmış olmak,

b) B Grubu Müelliflik için;

1) 5 inci maddede belirtilen C Grubu plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,

2) C Grubu plânlamalardan en az bir işi ve D Grubu plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,

3) C Grubu plânlamalardan en az bir işi, D Grubu plânlamalardan en az bir işi ve E Grubu plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,

4) Yükseköğretim kurumlarının plânlama ile ilgili bilim dalında doktor unvanı almış olmak ve bu unvanı aldıktan sonra en az dört yıl öğretim üyesi olarak çalışmış olmak veya öğretim üyesi, öğretim görevlisi veya araştırma görevlisi olarak toplam en az 12 yıl çalışmış olmak veya plânlama birimlerinde en az 12 yıl çalışmış olmak,

c) C Grubu Müelliflik için;

1) 5 inci maddede belirtilen D Grubu plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,

2) D Grubu plânlamalardan en az bir işi ve E Grubu plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,

3) D Grubu plânlamalardan en az bir işi, E Grubu plânlamalardan en az bir işi ve F Grubu plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,

4) Kamu kurum ve kuruluşlarında en az dokuz yıl çalışmış olmak,

d) D Grubu Müelliflik için;

1) 5 inci maddede belirtilen E Grubu plânlamalardan en az üç işi bitirmiş olmak,

2) E Grubu plânlamalardan en az iki işi ve F Grubu plânlamalardan en az üç işi bitirmiş olmak,

3) Kamu kurum ve kuruluşlarında veya A, B veya C grubuna giren işleri yapan özel plânlama bürolarında en az altı yıl çalışmış olmak,

e) E Grubu Müelliflik için;

1) 5 inci maddede belirtilen F Grubu plânlamalardan en az üç işi bitirmiş olmak,

2) F Grubu plânlamalardan en az iki işi ve 10-24 hektar arasında en az üç işi bitirmiş olmak,

3) Kamu kurum ve kuruluşlarında veya A, B, C veya D gruplarına giren işleri yapan özel plânlama bürolarında en az üç yıl çalışmış olmak,

f) F Grubu Müelliflik için;Yükseköğretim kurumlarının Şehir ve Bölge Plânlama Bölümlerinden Şehir Plâncısı veya Şehir ve Bölge Plâncısı unvanı ile lisans eğitimini tamamlayarak mezun olmak,

şartları aranır.

Yukarıdaki fıkrada yer alan “işi bitirmiş olmak” ifadesinden her tür ve ölçekteki plânlar anlaşılır.

Yukarıda belirtilen Müellif Gruplarında sayılan niteliklerden sadece birine tam olarak uygun bulunmak, o grup içinde değerlendirmeye alınmak için yeterlidir. Aynı grup başlığı altındaki niteliklerden birden fazlasına uygun olmak, müellif için ek bir hak sağlamaz.

İş bitirme

Madde 9- İşi bitirmiş olmak kapsamında yapılan her tür ve ölçekteki plân, sadece Nâzım İmar Plânı ise, plânlama alanının veya nüfusunun yarısı, işi bitirmiş olmak şeklinde değerlendirilir. Nâzım İmar Plânı alanı içinde yapılan Uygulama İmar Plânı şayet Nâzım İmar Plânı alanının tamamını kapsamıyor ise, sadece Uygulama İmar Plânı alanı veya nüfus dikkate alınır. Nâzım İmar Plânı üstünde yer alan her ölçekteki ve türdeki bitirilmiş plânlarda, plânlama alanının veya nüfusunun 1/5’ini aşmamak kaydıyla yeterlilik grubu çerçevesinde değerlendirmede bulunma yetkisi Bakanlığa aittir.

Plânlama işini bitirmiş olmaktan; işin sözleşmesinde belirlenen süresi içinde ve usûlünce tamamlanıp idareye teslim edilmiş olması, istenilen düzeltme ve tamamlamaların gereğince ve süresi içinde yerine getirilmiş olması ve ilgili merci tarafından onaylanmış olması anlaşılır.

Tüzel kişilik adına alınmış plânlama işlerinde sadece bir müellif adına iş bitirme belgesi düzenlenir.

Yükseköğretim kurumlarının Şehir ve Bölge Plânlama Bölümlerinden mezun olup da plânlama yarışmalarında kazanılan birincilik veya iki defa derece veya dört defa mansiyon almış olanlar bulunduğu gruptan bir üst gruba yükselir.

Kamu kurum ve kuruluşlarından ihale yolu ile yapılan plânlama işlerinde, plânlama işini alan müellifin plânlama ekibinde yer alan şehir plâncılarının çalıştıklarının belgelenmesi hâlinde, kendi bulundukları plânlama grubundan ayrı ayrı bir iş bitirmiş olarak değerlendirilir.

Kamu kurum ve kuruluşunda ve özel plânlama bürolarında çalışma

Madde 10- Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde yer alan kamu kurum ve kuruluşu ile özel plânlama bürolarında çalışmaya esas olacak hususlar aşağıda belirtilmiştir.

a) Kamu Kurum ve Kuruluşunda Çalışmış Olmak: Plânlama Biriminde ve yükseköğretim kurumlarının plânlama ile ilgili bilim dalında öğretim üyesi, öğretim görevlisi veya araştırma görevlisi olarak çalışmış olmayı ifade eder.

Belediyelerin plânlama birimlerinde çalışanlar da bu Yönetmelikte belirtilen çalışma sürelerini tamamlamak kaydıyla, çalıştığı belediyenin dâhil olduğu plânlama grubuna kadar yeterlilik belgesi alabilir.

b) Özel Plânlama Bürolarında Çalışmış Olmak: Bu Yönetmelik kapsamına giren plânlama işlerinden A, B, C veya D gruplarına giren işleri yapan plânlama bürolarında, büro sahibi veya ortağı veya çalışanı sıfatıyla çalışılan süreyi bonservis alarak belgelemiş olmak ve çalışma süresine ait sigorta primlerinin ödendiğini belgelemek anlaşılır. Bonservisin kapsadığı sürelerde, bu büroların elinde program gereğince devam eden A, B, C veya D gruplarında en az bir plânlama işinin mevcut bulunması ve bunun belgelenmesi şarttır.

Yeterlilik Belgesi şartı

Madde 11- İdare, plânlama işlerinin hazırlanması, ihale edilmesi ve onanmasında bu Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır. İdare tarafından yapılan plânlarda, bu Yönetmelikte belirtilen yeterlilik gruplarına uygun en az bir müellifin, plân yapım sürecinde, plânlama biriminde ve kadrolu olarak istihdamı şarttır.

Plân müellifleri, aldıkları Yeterlilik Belgesi ile yeterlilik gruplarının daha altındaki gruplarda plânları yapmaya yetkilidir.

Müellif ekiplerinin teşkili

Madde 12- Plânlama işlerinden özelliği ve önemi olduğu belirlenenlerin elde edilmesinde, özel uzmanlık dalında çalışma yapılmasının veya ekip çalışması yapılmasının Bakanlıkça gerekli görülmesi hâlinde, bu plânlama işleri için teklif verecek müelliflerden ekiplerinde belirli sürelerle veya sürekli olarak görev yapacak farklı uzmanlık dallarından kişilerin isimlerini ve noterlikçe tasdikli izinlerini bildirmeleri istenir.

Plân müelliflerinin görev ve sorumlulukları

Madde 13- Plânlama işlerini üstlenecek müellif ve müellif kuruluşlarının, plânlama işi ile ilgili görev ve sorumlulukları ile uyacakları esaslar aşağıda belirtilmiştir:

a) Plân müelliflerinin, işin yapılması ile ilgili olarak yürürlükteki kanun ve yönetmelik hükümlerine uymaları mecburîdir.

b) Danışman, müşavir ve benzeri sıfatlar altında görev yapan kişiler, ilgili idarenin plân müellifi olarak görev yapamaz ve plân müellifi yetki ve sorumluluğunu üstlenemez.

c) Müellifler; üstlendikleri plânlama işinin kapsadığı plânlama alanının sınırları içinde, plânlama süresince, ilgili idare dışındaki kuruluşlar ve kişiler adına her ölçekteki ve türdeki plânları yapamazlar ve parselasyon plânları düzenleyemezler. Aynı plânlama alanı sınırları içinde, ilgili idare dışında özel kişi veya kuruluşlara müşavirlik yapamaz, proje düzenleyemez, teknik sorumluluk veya fennî mesuliyet üstlenemezler. Ancak, bitmiş olan plânlama işine ek yeni bir plânlama işi bu hükmün dışındadır.

d) Müellifler, plânlama yapılan alanın sınırları içinde, yalnız plânlama konusu ile ilgili olarak kamu görevlilerinin tâbi tutulduğu kanunî sınırlamalara, yasaklara ve sorumluluklara tâbidir.

e) Müellifler; plânlama çalışmalarını yürütürken objektif ve tarafsız davranmak, bilimsel ve teknik verilere göre hareket etmek zorundadırlar.

f) Plân kararlarının verilmesinde, hiçbir kişi ve kuruluştan, sözleşme kapsamı dışında herhangi bir aynî veya nakdî menfaat temin edilemez. Menfaat temin ettiği tespit edilenler hakkında kanunî işlem yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çalışmaların Değerlendirilmesi, Sicil Tutulması, Yeterlilik Belgesi ve Belge Uygulaması

Müellif çalışmalarının idarece değerlendirilmesi

Madde 14- İdare, plânlama işlerini üstlenecek müelliflerin yaptıkları işler ile ilgili değerlendirmelerinde, plânları;

a) Üst plân kararları ile tutarlılığı,

b) Tabiî verilere göre olabilirliği,

c) Sosyo-ekonomik verilere ve arazi kullanma kararlarına uygunluğu,

d) Gerçekleşebilirliği ve uygulanabilirliği,

bakımlarından inceler ve müellifleri değerlendirir. Bu değerlendirmede, işin süresi içinde tamamlanıp tamamlanmadığı da gözönüne alınır.

İdare, yapılan iş ile ilgili rapor, kayıt ve değerlendirme sonuçlarını Bakanlığa iletir.

Müellif yeterlilik sicillerinin tutulması

Madde 15- Bakanlık, plân müelliflerinin yeterliliğinin belirlenmesi ve belgelenmesi için, her müellifin çalışmaları ile ilgili özel bilgi ve belgelerin toplanması, sınıflandırılması ve gizlilik derecesi verilerek saklanması ve gerektiğinde yetkililerce usûlünce kullanılmasını temin eder.

Bakanlıkta yeterliliğin tespit edilmesi amacıyla her müellif için bir özel gizli sicil dosyası açılır ve müellifin kendi müracaatları ve buna eklenilen ve yılı belirten, kamu kurum ve kuruluşlarından alınan belge, yüksek öğrenim belgesi, özel plânlama bürolarından alınmış bonservis ve ekleri ile yarışmalar ile ilgili bilgi ve belgeler bu dosyaya konulur.

Daha önce yapılan işler ile ilgili değerlendirme raporları ve başarı dereceleri ile, yapılan plânların o etapta uygun görülüp görülmediklerini veya ret ve iade edildiklerini belirten belgeler de, ilgili idarelerden alınarak sicil dosyasına konulur.

Müelliflerin değerlendirilmesi

Madde 16- Bakanlık; plânlama işlerini yapacak müelliflerin tutulan sicillerine, iş durumlarına ve başarı derecelerine göre değerlendirilip derecelendirilmesini yapar ve müellifin değerlendirme sonucunda hangi gruba giren plânlama işlerini yapabileceğine dair yeterlilik belgesini verir veya daha önce verilmiş bulunan belgeyi yeniler.

Yeterlilik Belgesi ve belge uygulaması

Madde17- 16 ncı madde uyarınca gerçekleştirilen değerlendirmeye göre müelliflere verilecek yeterlilik belgesi; müellifin adı ve soyadı, nüfus kaydı örneği ile özlük durumuna dair diğer bilgilerin yanı sıra, mezun olduğu yerleri, mezuniyet tarihleri ve unvanı ile uzmanlık alanını belirten, ayrıca hangi grupta plânlama işlerini üstlenebileceğini, geçerlilik süresini tarih de belirtip açıklayan fotoğraflı bir belgedir.

Yeterlilik Belgesi; boşluklara plânlama grubu ile müellifin adı ve soyadı yazılacak şekilde, “… Grubundaki plânlamaları düzenlemeye yetkilidir. Bu Belge, isteği üzerine …’e verilmiştir.” ifadesini ihtiva eder. Yeterlilik Belgesinde, Bakanlığın resmî mührü ve Bakan adına imzaya yetkili görevlinin imzası bulunur.

Yeterlilik Belgesinin geçerlilik süresi, 18 inci madde hükümlerine göre Bakanlıkça Belgenin iptali yolunda bir işlem yapılmadıkça ve ilgilisinin talebi üzerine 16 ncı madde hükümlerine göre yenilenme işlemi yapılmadıkça, en çok üç yıldır.

Yeterlilik Belgesinin fotoğraflı bir örneği ile ait olduğu plânlama grubu işlerin alınmasına esas olan bilgileri ve varsa bir kısıtlama durumunu da ihtiva edecek şekilde ayrıca bir belge düzenlenir; yetkililerin imzalarını ve Bakan adına yetkili olan görevlinin imzası ile Bakanlığın resmî mührünü de taşıyan bu belgeler, müellifin sicil dosyasında saklanır.

Yeterlilik Belgesi, ilk defa müellifin yazılı müracaatı üzerine yapılan değerlendirme sonucuna göre hazırlanarak kendisine imza karşılığında verilir. Belge verilmeyecek ise veya yenilenme istendiğinde yenilenmesine gerek görülmüyor ise, durum müellife yazılı olarak tebliğ edilir.

Müellif, niteliklerinde olan değişmeler sebebiyle grup ilerlemesi talebiyle Bakanlığa yazı ile müracaat edebilir. Müellifin bu müracaatı değerlendirilir. Şartlarını taşıyor ise, yeterlilik belgesinin yenilenmesine gidilir; yenileme şartlarının bulunmadığının anlaşılması hâlinde, durum yazılı olarak müellife tebliğ olunur.

İlk defa belge alma ve belge yenilenme talepleri dışında, Bakanlık, bütün yeterlilik sahibi müellifleri yaptıkları işler ve çalışmaları ile her üç yılda bir yeniden topluca incelemeye ve değerlendirmeye tâbi tutar; buna göre bütün müelliflerin değişen şartlara ve değerlendirme sonuçlarına göre hangi gruplarda plânlama işleri yapabileceğini belirleyen grup listelerini çıkarır ve bu listelerin tamamını üç yılda bir Bakanlık web sayfasında yayımlanır.

Bakanlıkça yapılan toplu değerlendirme ve derecelendirme sonucunda yeterlilik belgesini yeniden almaya hak kazanmış bütün müelliflerin belgeleri hazırlanır ve yazılı talepleri üzerine kendilerine verilir.

Plânlama işinin önemine, etkinliğine, kapsamına ve ağırlığına göre, Bakanlıkça uygun görülen hâllerde belirli bir iş için sadece o plânlama işi ile sınırlı olarak Özel Yeterlilik Belgesi de düzenlenebilir ve hak kazanan müelliflere verilebilir.

Yeterlilik Belgesinin iptali veya süreli olarak geçersiz kılınması

Madde18- Müellif Yeterlilik Belgelerinin iptali ve süreli olarak geçersiz kılınmasında aşağıdaki hükümlere uyulur:

a) Müelliflerin yaptığı plânlama işinden dolayı meslekî faaliyetleri ile ilgili konularda yetkisini kötüye kullanması sebebi ile hüküm giymiş olması hâlinde, Yeterlilik Belgeleri beş yıl süre ile geçersiz kılınır ve geri alınır. Aynı fiilin tekrarı hâlinde ise, belge iptal edilir.

b) Müelliflerin idare ile olan sözleşmelerinin müellifin hatası sebebiyle ayrı ayrı iki işte feshedilmiş olması hâlinde, Yeterlilik Belgeleri bir yıl süreyle geçersiz kılınır ve geri alınır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan Yönetmelik

Madde 19- 2/11/1985 tarihli ve 18916 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İmar Plânlarının Yapımını Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Yeterlilik Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde 1- Bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre daha önce yeterlilik belgesi almış veya almaya hak kazanmış olanların hakları saklıdır.

Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce karara bağlanmış müeyyidelerin tatbikine devam olunur.

Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce başlamış olan işlemler bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır.

Geçici Madde 2- Bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre yeterlilik belgesi almaya hak kazanamamış olanların müracaatları durumunda yeterlilik belgesi işlemleri bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde değerlendirmeye alınır.

Geçici Madde 3- Bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan Yönetmelikte tanımlanmamış ancak bu Yönetmelikte tanımlanan idarelerin plânlama birimleri ile özel plânlama bürolarında, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, şehir plâncısı olarak çalışmış olanların başvurmaları hâlinde durumları bu Yönetmelik kapsamında değerlendirmeye alınır.

Yürürlük

Madde 20- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 21- Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve İskân Bakanı yürütür.

PLAN YAPIMINA AİT ESASLARA DAİR YÖNETMELİK

PLAN YAPIMINA AİT ESASLARA DAİR YÖNETMELİK ^(*)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar

Amaç

Madde 1- (Değişik:RG-17/3/2001-24345) Bu Yönetmeliğin amacı; insan, toplum, çevre münasebetlerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum hayatını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın korunma, kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemek üzere hazırlanacak her tür ve ölçekteki planın ve bu planlar üzerinde yapılacak değişikliklerin hangi esaslar dahilinde yapılacağını belirlemektir.

Kapsam

Madde 2- (Değişik:RG-17/3/2001-24345) Bu Yönetmelik hükümleri her tür ve ölçekteki plan yapımına ilişkin esasları kapsar.

Özel kanunlara göre belirlenen alanlarda Kanun ile farklı hüküm getirilmemiş ise plan yapımına dair teknik kurallar konusunda bu Yönetmelik hükümleri geçerlidir.

Tanımlar

Madde 3- Bu Yönetmelikte adı geçen terimler aşağıda tanımlanmıştır:

1) Nazım İmar Planı: (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanan ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan plandır.

2) Uygulama İmar Planı: (Değişik:RG-2/9/1999-23804)Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastraldurumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak hazırlanan ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve esaslarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve 1/1000 ölçekte düzenlenen raporuyla bir bütün olan plandır.

3) Revizyon Planı: (Değişik:RG-17/3/2001-24345)  Her tür ve ölçekteki planın ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı veya sorun yarattığı durumlar ile üst ölçek plan kararlarına uygunluğun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi sonucu elde edilen plandır.

4) İlave Plan: (Değişik:RG-17/3/2001-24345) Yürürlükte bulunan planın ihtiyaca cevap vermediği durumlarda, mevcut plana bitişik ve mevcut planın genel arazi kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde hazırlanan plandır.

5) Mevzii İmar Planı: (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz kalması veya yeni yerleşim alanlarının kullanıma açılması gereğinin ve sınırlarının ilgili idarece belirlenmesi halinde, bu Yönetmeliğin plan yapım kurallarına uyulmak üzere yapımı mümkün olan, yürürlükteki her tür ve ölçekteki plan sınırları dışında, planla bütünleşmeyen konumdaki, sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan, raporuyla bir bütün olan imar planıdır.

6) Plan Değişikliği: (Değişik:RG-17/3/2001-24345) Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleridir.

7) Sosyal alt yapı: Sağlıklı bir çevre meydana getirmek amacı ile yapılması gereken eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari yapılar ile park, çocuk bahçeleri gibi yeşil alanlara verilen genel isimdir.

8) Aktif yeşil alan: Park, çocuk bahçesi ve oyun alanları olarak ayrılan sahalardır.

9) Teknik alt yapı: Elektrik, havagazı, içme ve kullanma suyu, kanalizasyon ve her türlü ulaştırma, haberleşme ve arıtım gibi servislerin temini için yapılan tesisler ile açık veya kapalı otopark kullanışlarına verilen genel isimdir.

10) Çevre Düzeni Planı: (Değişik:RG-17/3/2001-24345)  Konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi sektörler ile kentsel-kırsal yapı ve gelişme ile doğal ve kültürel değerler arasında koruma-kullanma dengesini sağlayan ve arazi kullanım kararlarını belirleyen yönetsel, mekansal ve işlevsel bütünlük gösteren sınırlar içinde, varsa bölge planı kararlarına uygun olarak yapılan, idareler arası koordinasyon esaslarını belirleyen, 1/25000, 1:50000, 1:100000, veya 1:200000 ölçekte hazırlanan, plan notları ve raporuyla bir bütün olan plandır.

11) İmar Planı: (Ek:RG-17/3/2001-24345)  Belde halkının sosyal ve kültürel gereksinimlerini karşılamayı, sağlıklı ve güvenli bir çevre oluşturmayı, yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen ve bu amaçla beldenin ekonomik, demografik, sosyal, kültürel, tarihsel, fiziksel özelliklerine ilişkin araştırmalara ve verilere dayalı olarak hazırlanan, kentsel yerleşme ve gelişme eğilimlerini alternatif çözümler oluşturmak suretiyle belirleyen, arazi kullanımı, koruma, kısıtlama kararları, örgütlenme ve uygulama ilkelerini içeren pafta, rapor ve notlardan oluşan belgedir. İmar planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olmak üzere iki aşamadan oluşur.

12) Bakanlık: (Ek:RG 17/3/2001-24345) Bayındırlık ve İskan Bakanlığıdır.

13) İlgili idare: (Ek:RG 17/3/2001-24345) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye, dışında valiliktir.

İKİNCİ BÖLÜM

Plan Yapımına Dair Esaslar

Madde 4- (Ek:RG 17/3/2001-24345)

Çevre düzeni planı sınırları, yönetsel, mekansal ve işlevsel bütünlük arz eden bir veya birden fazla il sınırları bütününü veya bir kısmını kapsayacak şekilde belirlenir.

Planlar, ilgili kurum ve kuruluşlarla ve plan kapsamındaki ilgili idarelerle işbirliği sağlanarak Bakanlıkça yapılır veya yaptırılır. Bakanlık, plan yapım işini Bakanlıkça belirlenen planlama sınırı içerisinde kalan ilgili idarelere devredebilir.

Kentsel gelişme alanı ihtiyacının büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alan sınırları dışında karşılanma gereği halinde, kent bütününü, kentsel gelişme alanını ve bu alanlarla bütünlük gösteren alanları kapsayan çevre düzeni planları, Bakanlığın koordinasyonu altında, ilgili büyük şehir belediyesi ve valilikçe ortaklaşa yapılır.

Çevre düzeni planları Bakanlıkça onaylanarak yürürlüğe girer.

Onaylı planlar, plan kapsamında bulunan ilgili idarelere ve ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilir. Planlar, ilgili idarelerce bir ay süre ile ilan edilir.

Askı süresi içerisinde plan kararlarına gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşları itiraz edebilirler. İtirazlar, itiraza konu alanla ilgili belediye veya valiliğe yapılır. İdarenin görüşü ile valilikçe Bakanlığa gönderilen itirazlar Bakanlıkça, Yönetmelik hükümleri kapsamında değerlendirilir ve sonuçlandırılır.

Çevre düzeni planlarında yapılacak revizyon, ilave ve değişiklikler de aynı usullere tabidir.

Çevre düzeni planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak Bakanlığın ve idarelerin görevidir. Bakanlık planların tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar halinde çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

Madde 5- (Ek:RG 17/3/2001-24345)

Çevre düzeni planları, varsa bölge planı esas alınarak yapılır. Çevre düzeni planlarının hazırlanması sürecinde, planlanacak alan ve yakın çevresindeki alanlarda aşağıda genel başlıklar halinde belirtilen konularda ilgili kurum ve kuruluşlardan veriler elde edilir:

a)  Planlama alanının konumu ile ilgili bilgiler,

b) Yönetim yapısı, idari bölünüş, sınırlar,

c) Fiziksel yapı ve mevcut arazi kullanımı,

d) Çevresel değerler ve koruma alanları,

e) Afet verileri, afete maruz alanlar, yerleşmeler ve özellikleri,

f)  Planlama alanı ile ilgili demografik, sosyal, ekonomik, kültürel, tarihi vb. bilgiler,

g) Ulaşım ve enerji dahil teknik altyapı,

h) Sektörel yapı,

i)   Askeri alanlar,

j)  Mülkiyet yapısı,

k) Yerleşmelerle ilgili yerel özellikler,

l)  Planlama alanının özelliğine göre diğer konular.

Çevre düzeni planı yapılacak alan ve yakın çevresinin bir bütünlük içinde ele alınması ve değerlendirilmesi için eşik analizi, yerinde yapılan incelemeler gibi fiziksel çalışmalarla birlikte, bilimsel tekniklere ve yöntemlere dayalı, yeterli nitelikte ve kapsamda ekonomik, sosyal, kültürel, politik, tarihi, sektörel ve teknolojik araştırmalar yapılır, ilgili kurum ve kuruluşların görüş ve önerileri alınır ve değerlendirilir.

Çevre düzeni planı kararları, yapılan inceleme, araştırma sonuçları ve görüşler değerlendirilerek oluşturulur. Plan raporunda, yapılan tüm inceleme ve araştırmalar, alınan görüş ve öneriler ve yapılan değerlendirmelerle birlikte, planın gerçekleştirilmesini sağlayacak uygulama araçları, kurumsal yapı ve denetim konularına dair ilkeler de yer alır.

Madde 6- (Ek:RG 17/3/2001-24345)

Çevre düzeni planı sınırları içerisinde kalan alanlarda;

Yerleşilebilirlik ilkesi ve taşıma kapasitesi göz önünde bulundurularak koruma kullanma dengesinin sağlanması,

Makro ölçekte nüfus dağılımı ve yoğunluk kararlarının verilmesi,

Kısıtlı doğal kaynakların, artan yerleşik nüfusun ekonomik ve sosyal yapısını güçlendirerek, gereksinimlerini karşılayacak biçimde kullanılmasının sağlanması,

Doğal, tarihi, kültürel çevre değerlerinin korunması,

Tarım alanlarının, sit alanlarının, orman alanlarının, özel çevre koruma alanlarının, ekolojik açıdan korunması gerekli alanların, sulak alanların, uluslararası sözleşmelere konu alanların, kıyı alanlarının ve benzeri alanların, ilgili mevzuatında öngörülen kurallar çerçevesinde kullanımı ve korunması,

Yatırımların koordineli olarak kullanıma sunulması,

Planlama sürecinin analiz, araştırma ve sentez aşamalarında, yönetmelikte belirlenen konularda yapılan çalışmaların ve toplanan değişik sınıf ve türdeki verilerin planlama kararlarının oluşumunda etkin kullanımı,

Afete maruz bölge, yerleşme ve alanlardaki afet risklerinin belirlenmesi ve bu risklerin plan kararlarında dikkate alınması,

Alt ölçekli planlamaya veri teşkil edecek politikaların oluşturulması,

esastır.

Madde 7- (Ek:RG 17/3/2001-24345)

Çevre düzeni planı ilke, esas ve kararlarına aykırı imar planı yapılamaz.

Çevre düzeni planı sınırları içerisinde mevzi imar planı yapılamaz. Çevre düzeni planı ile yapılaşma kararı alınmış alanlar için yapılacak imar planları, mevzii imar planı olarak değerlendirilmez.

Çevre düzeni planı ile yapılaşma kararı getirilen alanlarda, kentsel ve kırsal yerleşmelerde imar planlarının alan bütününde veya çevre düzeni planında belirlenen etaplara ve/veya çevre düzeni planı ilke ve kararlarına uygun önceliklere göre yapılması esastır.

Çevre düzeni planında, tarım alanı, mera, maki-funda vb. kullanım kararı getirilmiş alanlarda konut, sanayi, turizm, enerji, vb. yapılaşma amaçlı uygulama yapılamaz.

Madde 8- (Ek:RG 17/3/2001-24345)

Bakanlığın plan yapım yetkisini devrettiği birden fazla idareyi kapsayan planlama çalışmalarında, koordinasyon Bakanlığa aittir. Planlama alanı içinde yer alan idarelerin planlama sürecine katılımı, görev, yetki ve sorumlulukları ve alt ölçek plan yapımı ile ilgili esaslar, gerektiğinde protokolle belirlenir.

Madde 9- (Ek:RG 17/3/2001-24345)

Çevre düzeni planlarının revizyon, ilave ve değişikliklerinde;

a)Yerel yönetimlerin yerleşik nüfuslarının gereksinimlerinin karşılanmasına,

b) Maddi hataların düzeltilmesine,

c) Kamu yatırımlarına ve kamu yararına,

d) Mevzuatın gerektirdiği düzenlemelere,

e) Geleceğe yönelik proje ve programlara

dair, yeterli, geçerli ve gerekçeleri belirli teklif ve talepler, Bakanlıkça incelenerek sonuçlandırılır.”

Madde 10- İmar Kanununun 9. maddesindeki esaslara göre Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’na verilen plan yapma, yaptırma, değiştirme ve resen onaylama yetkileri saklı kalmak kaydı ile, imar planları ilgili idarece doğrudan veya ihale suretiyle yaptırabileceği gibi İller Bankası Genel Müdürlüğü’ne yetki verilmek suretiyle de yaptırılabilir.

Madde 11- İmar planının ilgili idarece doğrudan yapılması durumunda ilgili idarenin planlama grubunda veya sözleşmeli olarak istihdam edilenlerin o yerleşmenin imar planlarının hazırlanmasında geçerli olan yeterliliği haiz olması şarttır.

İlgili idare, planlama grubunda görev alacakları Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.

Madde 12- İmar planlarının ihale suretiyle elde edilmesi durumunda; plan müellifinin, “İmar Planlarının Yapımını Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Yeterlik Yönetmeliği”nde o yerleşme için belirlenen asgari yeterlilik belgesine haiz olması şarttır. Planlama yarışmaları sonucunda yapılan ihaleler bu hükmün dışındadır.

Madde 13- İmar planı ihalelerinde İller Bankası Genel Müdürlüğü’nce bu amaçla hazırlanan tip sözleşme ve teknik şartlaşma esaslarına uyulur.

Bu esaslar; sit, sanayi, turizm gibi ağırlıkları nedeni ile özel ve tafsilatlı çalışma gerektiren durumlarda veya bölge şartlarına uymak amacıyla değiştirilmek suretiyle, özel sözleşme ve teknik şartlaşmalar yapılabilir.

Madde 14- (Değişik:RG-2/9/1999-23804)

Planların hazırlanması sürecinde, planı düzenlenecek alan ve yakın çevresindeki alanlarda aşağıda genel başlıklar halinde belirtilen konular ile planlama alanının özelliğine ve plan türüne göre diğer konularda ilgili kurum ve kuruluşlardan veriler elde edilir:

1- Planlama alanının yeri

2- Yönetim yapısı, idari bölünüş, sınırlar

3- Fiziksel yapı

a) Jeolojik durum

b) Akarsular, taşkın alanları

c) İklim

d) Toprak kabiliyeti

e) Tarım alanları, tarımsal arazi kullanımı

f) Sulama alanları

g) Bitki örtüsü

h) Yeraltı ve yüzeysel su kaynakları, havzaları ve özellikleri

4- Maden kaynakları

5- Çevresel kaynaklar ve koruma alanları

a) Korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları ve alanları

b) Sulak alanlar

c) Özel çevre koruma alanları

d) Orman alanları

e) Ekolojik açıdan korunması gerekli alanlar

f) Milli Parklar

6- Demografik yapı

7- Sosyal yapı

8- Ekonomik yapı

9- Teknik altyapı

a) Ulaşım

b) Enerji

c) Çöp

d) İçme suyu

e) Kanalizasyon

10- Arazi kullanımı

11- Sektörel yapı

12- Askeri alanlar

13- Mülkiyet yapısı

14- Yerleşme alanları ile ilgili özellikler

Planlama alanı ve yakın çevresi ile alanın bölge veya kent bütünü içindeki konumunu belirlemek üzere eşik analizi, yerinde yapılan incelemeler gibi fiziksel çalışmalarla birlikte, bilimsel tekniklere ve yöntemlere dayalı, yeterli nitelikte ve kapsamda ekonomik, sosyal, kültürel, politik, tarihi, sektörel ve teknolojik araştırmalar yapılır, ilgili kurum ve kuruluşların görüş ve önerileri alınır.

Plan kararları, yapılan inceleme ve araştırma sonuçları değerlendirilerek oluşturulur. Plan raporunda, yapılan tüm inceleme ve araştırmalar, alınan görüş ve öneriler ve yapılan değerlendirmelerle birlikte, planın gerçekleştirilmesini sağlayacak uygulama araçları, kurumsal yapı ve denetim konularına dair ilkeler de yer alır.

Madde 15- Uygulama imar planlarının tamamı bir aşamada yapılabileceği gibi etaplar halinde de hazırlanabilir. Ancak, bu durumda etap sınırlarının varsa nazım planlar üzerinde gösterilmiş olması gerekir.

Uygulama imar planlarında, yapı adaları içinde imar parselleri gösterilir.

Uygulama imar planlarına uygun olarak parselasyon planları düzenlenir ve bu planlar imar planlarının ayrılmaz parçasıdır.

Madde 16- (Değişik:RG-2/9/1999-23804)

Hazırlanacak her ölçekteki imar planlarının yapım ve değişikliklerinde planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile gelecekteki gereksinimleri göz önünde tutularak sosyal ve teknik donatı alanlarında EK-1 deki tabloda belirtilen asgari standartlara uyulur.

Planlarda, özürlülerin kentsel kullanımlar, sosyal ve teknik altyapı alanlarına ulaşımını ve kullanımını sağlayıcı ve kolaylaştırıcı tedbirlerin alınması amacıyla özürlülere yönelik her türlü mevzuat ve Türk Standartları Enstitüsü standartları dikkate alınır.

Madde 17- Nazım planlar üzerinde gösterilen teknik ve sosyal altyapı alanlarının konum ile büyüklükleri, toplam standartların altına düşülmemek şartı ile uygulama planlarında değiştirilebilir.

Madde 18- Her ölçekteki planlar EK-2 de verilen lejant ve plan çizim normlarına göre hazırlanır.

Madde 19- (Değişik:RG-13/1/2005-25699)

Üst Ölçekli planı bulunmayan alanlarda şahıslarca yaptırılan mevzi imar planı çalışmalarında, planlaması yapılan alanın kendilerine ait olduğunu belgelemek amacı ile; tapu senedi, mülkiyete dair kesinleşmiş mahkeme kararı ve bu mahkeme kararına müsteniden diğer makamlar tarafından verilmiş belge veya özel kanunlara göre tahsisi yapılıp henüz tapu siciline kaydedilmemiş yerler için ilgili kamu kuruluşlarınca verilmiş tahsis belgesi ibraz edilmesi mecburidir.

Birden fazla maliki bulunan arazilerin mevzi imar planı kapsamına alınması mecburiyetinin bulunması halinde, planı yapılacak alana ait parsel sahiplerinin muvafakati ile arazilerinin planlanmasına izin verdiklerinin belgelenmesi şarttır.

Planlanan alan içinde maliklerine ulaşılamayan, malikleri belli olmayan veya maliki bulunmayan yerlerin mevcudiyeti halinde, bunların, ilgili idarece belgelendirilmesi ve planlanan alanın %20’sini aşmaması şartı aranır. Ancak, bu gibi hallerde, Bakanlıkça veya ilgili idarece yapılan veya yaptırılan ve onaylanan mevzi imar planlarında muvafakat şartı aranmaz.

Her ölçekteki planlama çalışmalarında, planlamaya alınan alanın niteliğine göre çeşitli kanunlarla ve yönetmeliklerle getirilmiş sağlık koruma bantları, güvenlik bölgesi ve yapı yaklaşma mesafesi ve benzeri alanların, planlanan alanın içerisinde kalması ve mülkiyetin planlama alanının tümü için birinci fıkrada belirtilen şekilde belgelendirilmesi mecburidir.

Madde 20- Belediye ve mücavir alan sınırları içinde; belediye meclislerince aynen veya değiştirilerek onaylanıp yürürlüğe giren imar planları Belediye Başkanınca mühürlenir ve imzalanır.

Mühür ve imza süresindeki gecikmeler, imar planının tatbikatını engelleyemez.

Belediye meclislerince uygun görülmeyen imar planı teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle, Belediye Başkanlığınca 15 gün içinde ilgilisine yazı ile bildirilir.

Belediye ve mücavir alan sınırları dışında; il idare kurullarınca karar verilen imar planları valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer.

Valilikçe uygun görülmeyen imar planı teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle 15 gün içinde ilgilisine yazı ile bildirilir.

Onaylanmış planlar; onay tarihinden itibaren ilgili idarece herkesin görebileceği şekilde ilan yerlerinde asılmak ve nerede nasıl görülebileceği mahalli haberleşme araçları ile duyurulmak suretiyle 30 gün süre ile ilan edilir. 30 günlük ilan süresi içinde planlara itiraz, ilgili idare nezdinde yapılır.

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan yerlerde; Belediye Başkanlığınca Belediye Meclisine gönderilen itirazlar ve planlar, Belediye Meclisince 15 gün içinde incelenerek gerekçeleri de belirtilmek suretiyle kesin karara bağlanır ve karar tarihinden itibaren 15 gün içinde Belediye Başkanlığınca ilgilisine yazı ile bildirilir.

Belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan yerlerde; valiliğe yapılan itirazlar, valilikçe 15 gün içinde incelenerek gerekçeleri de belirtilmek suretiyle kesin karara bağlanır ve bu tarihten itibaren 15 gün içinde valilikçe ilgilisine yazı ile bildirilir.

Madde 21- Uygulama veya revizyon imar planı yapılan kentlerde, “3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği”nin 6. maddesi uyarınca gerekli görülen ilave yönetmelik maddeleri, imar planı ile birlikte düzenlenerek onaylanır.

Madde 22- Onaylanan imar planı ve eklerinden birer takım onaylamaya esas olan karar ile birlikte Bayındırlık veİskan Bakanlığı ile İller Bankası Genel Müdürlüğüne muhafaza edilmek üzere gönderilir.

Madde 23- (Değişik:RG-2/9/1999-23804)

Çevre düzeni planı, imar planı, revizyonu, ilavesi ve değişiklikleri ile mevzii imar planı yüklenicilerinin 2.11.1985 tarihli ve 18916 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “İmar Planlarının Yapımını Yüklenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Yeterlilik Yönetmeliği”nde belirlenen grupta yeterlilik belgesine sahip olması gerekir.

Planın ilgili idarelerce onaylanmış olması, plan müelliflerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

İmar Kanunu ve mevzuat hükümlerine aykırı planlar ve sorumluları hakkında 1580 sayılı Belediye Kanununun 74. maddesi hükümleri ile 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümleri saklıdır.

Madde 24- Belediye Meclislerince veya Valiliklerce onaylanan her ölçekteki imar planları; büyüklükleri veya pafta adedi göz önüne alınarak, kitap halinde veya pafta pafta çoğalttırılmak suretiyle talep sahiplerine bedeli mukabilinde verilir.

Bedel, Belediye Encümenlerince veya Valiliklerce pafta ve sahife bazında tespit edilir.

Madde 25- Nüfusu 10.000’in altında olan belediyelerin imar planları yürürlükte olup, 3194 sayılı İmar Kanununun 44. maddesi gereği çıkarılan yönetmeliklerin hükümlerine tabidir.

Madde 26- (Değişik:RG-2/9/1999-23804)

Çevre düzeni planı, plan revizyonu, ilaveleri ve değişiklikleri ile mevzii imar planları da bu Yönetmelikteki esaslara tabidir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İmar Planı Değişikliklerinde Uyulması Gereken Esaslar

Madde 27- İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için:

1- İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık ve kuruluşların görüşü alınacaktır.

2- İmar planındaki bir sosyal ve teknik alt yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir.

3- (Değişik:RG-08/07/2005-25869) Onaylı imar planlarında kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanı olarak belirlenen kullanımlar dışında kalan alanlarda plan değişikliği yolu ile yeni bir kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanı ayrılması halinde, yatırımcı bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınmak kaydıyla, bu Yönetmeliğe ekli EK-1a, EK-1b, EK-1c, EK-1d ve EK-1e işaretli tablolarda belirtilen  asgari alan büyüklüğü şartı aranmaz

(Ek:RG-30/9/1998-23479) Dini yapı alanlarına ilişkin planlarda ve değişikliklerinde il müftülerinin görüşü alınır.

4-  (Yeniden düzenleme:RG-08/07/2005-25869) Afetzede yerleşim alanlarının imar planlarında yapılacak değişikliklerde yeni bir kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanı ayrılması halinde, (2) numaralı bentteki şartlar ve bu Yönetmeliğe ekli EK-1a, EK-1b, EK-1c, EK-1d ve EK-1e işaretli tablolarda belirtilen asgari alan büyüklükleri şartı aranmaz

Madde 28- İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde:

1- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır.

2- Kat adedi arttırılmasının istenmesi durumunda; önerilecek kat adetlerinin tayininde aşağıdaki formüle göre bulunacak bir yoldaki karşılıklı bina cepheleri arasındaki asgari uzaklık sağlanacaktır.

K =+ 7 m

Yukarıdaki formülde;

K   = Karşılıklı bina cepheleri arasındaki mesafe (m)

H1 = Yolun bir cephesine önerilecek yapının irtifaı

H2 = Yolun diğer cephesinde önerilecek yapının irtifaıdır.

Madde 29- İmar planında gösterilen yolların genişletme, daraltma ve güzergahına ait imar planı değişikliklerinde;

1- Devamlılığı olan bir yol belli bir kesimde daraltılamaz.

2- Yolların kaydırılmasında, mülkiyet ve yapılaşma durumu esas alınır.

3- İmar planlarındaki gelişme alanlarında (7.00) m.den dar yaya, (10.00) m.den dar trafik yolu açılamaz, meskunalanlarda mülkiyet ve yapılaşma durumlarının elverdiği ölçüde yukarıdaki standartlara uyulur.

4- İmar planı değişikliği ile çıkmaz sokak ihdas edilemez.

5- İmar planı içinde kalan karayolu, kent içi geçişinin değiştirilmesi durumunda, Karayolları Genel Müdürlüğü’nden alınacak görüşe uyulur.

Madde 30- İmar planlarında sosyal ve teknik alt yapı kullanımlarından başka herhangi bir amaca ayrılmış olan bir alanın kullanılışının değiştirilmesi durumunda;

1- Nazım plan ana kararlarını bozucu fonksiyonel değişiklikler plan değişikliği yolu ile yapılamaz.

2- Yeni belirtilen kullanışın ihtiyacı olan sosyal ve teknik alt yapı alanları EK-1’deki tabloda belirtilen standartlara ve nüfus şartı aranmaksızın otopark yönetmeliği hükümlerine uygun olarak birlikte düzenlenir.

3- Yerleşmenin gelişme yönü, büyüklüğü ve arazi kullanımlarının fonksiyonel dağılımı ve genel yoğunlukları gibi nazım plan ana kararlarının değiştirilmesi ancak imar planının yeniden yapılması için mümkün olabilir.

Madde 31- İmar planı değişikliklerinin onaylama, askı, onaya itiraz, itirazların değerlendirilmesi ve dağıtımı konularında 14 ve 16. maddelerdeki esaslara uyulur.

Madde 32- Bayındırlık ve İskan Bakanlığına gönderilecek imar planı değişiklik paftalarında; yerleşme adı, pafta numarası, kuzey işareti, koordinat değerleri, ölçeği, kıyı ile ilgili ise kıyı kenar çizgisi işlenir.

Geçici Madde 1 - (Ek:RG-29/9/2000-24185 Mükerrer)

Elektrik enerjisi sıkıntısının bulunduğu aciliyet arz eden durumlarda, sıkıntının umumi hayata müessir etkilerinin giderilmesine yönelik olmak koşuluyla, elektrik üretim ve iletimiyle görevli kamu kurum ve kuruluşları tarafından, mülkiyeti özel sektöre ait mobil ve yüzer elektrik santrallerinden geçici şekilde elektrik alınmasına ihtiyaç duyulduğu ve bu husus Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca belgelendiği takdirde, bu santrallerin konumlanacağı alanlara ait imar planları hazırlanarak onay için Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na sunulur. Bakanlık tarafından uygun görülen imar planları 15 gün içinde onaylanır. Tesislerin mimari, statik ve tesisat avan projelerine göre inşaat ruhsatları 15 gün içinde ilgili idare tarafından verilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yürürlük ve Yürütme

Madde 33- Bu Yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanunu ile birlikte yürürlüğe girer.

Madde 34- Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve İskan Bakanı yürütür.

___________

^(*) Bu Yönetmeliğin adı “İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslar Hakkında Yönetmelik” iken17/3/2000 tarihli ve 24345 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

Sayfa 1

EK- 1

(Değişik:RG-9/4/2011-27900)

Kentsel, Sosyal ve Teknik Alt Yapı ⁽¹⁾

Nüfus	0-15.000	15.000-45.000	45.000-100.000	100.000-+
Kreş+ Anaokulu (2)	1 m2 / kişi	1 m2 / kişi	1 m2 / kişi	1 m2 / kişi
İlköğretim (2)	4 m2 / kişi	4 m2 / kişi	4 m2 / kişi	4 m2 / kişi
Ortaöğretim (2)	3 m2 / kişi	3 m2 / kişi	3 m2 / kişi	3 m2 / kişi
Aktif Yeşil Alan (3)	10 m2 / kişi	10 m2 / kişi	10 m2 / kişi	10 m2 / kişi
Sağlık Tesisi Alanları (2)	2 m2 / kişi	2 m2 / kişi	3 m2 / kişi	4 m2 / kişi
Kültürel Tesis Alanları (2)	0.5 m2 / kişi	1 m2 / kişi	2 m2 / kişi	2,5 m2 / kişi
Sosyal Tesis Alanları (2) (4)	0.5 m2 / kişi	0.5 m2 / kişi	1 m2 / kişi	1,5 m2 / kişi
Halk Eğitim Merkezi	0.4 m2 / kişi	0.4 m2 / kişi	0.4 m2 / kişi	0.4 m2 / kişi
Dini Tesis Alanları	0.5 m2 / kişi	0.5 m2 / kişi	0.5 m2 / kişi	0.5 m2 / kişi
İdari Tesis Alanları	3 m2 / kişi	3.5 m2 / kişi	4 m2 / kişi	5 m2 / kişi
Teknik Alt Yapı (yol ve otopark hariç)	1 m2 / kişi	2 m2 / kişi	3 m2 / kişi	4 m2 / kişi

             (1) Alan hesabında, planlamaya esas olan projeksiyon nüfusu dikkate alınacaktır.

             (2) Özel Kreş + Anaokulu, Özel İlköğretim, Özel Ortaöğretim, Özel Sağlık Tesisi, Özel Kültürel Tesis, Özel Sosyal Tesis Alanları, (EK-1a), (EK-1b) ve (EK-1c)’de belirtilen alan büyüklüklerinin altına düşülmemek ve imar planı kararıyla ayrılmak, oranları ilgili Bakanlık veya kamu kuruluşunca belirlenmek kaydıyla, bu tabloda belirtilen kişi başına asgari standart değerinin içinde yer alır.

             (3) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında yapılacak olan planlamalarda aktif yeşil alan miktarı, kişi başına 14 m2 alınmak suretiyle belirlenecektir. Bu tablodaki diğer kullanışlar ise gerek duyulması halinde kullanılır.

             (4) Sosyal tesis alanları; huzurevi, rehabilitasyon merkezi, güçsüzler evi, yetiştirme yurdu gibi alanları kapsamaktadır.

EK - 1a

Eğitim Tesisleri

	Alan Büyüklüğü (m2)
Anaokulu	3000 - 5000
İlköğretim Okulu	8000 - 15000
Lise, Anadolu Lisesi, Ticaret Lisesi, Kız Meslek Lisesi, İmam Hatip Lisesi	10000 - 15000
Endüstri Meslek Lisesi, Çok Programlı Lise (1)	20000 - 30000
Pratik Sanat Okulu	3000 - 5000
Fen Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Otelcilik Meslek Lisesi, Güzel Sanatlar Lisesi	20000 - 30000
Halk Eğitim Merkezi	4000 - 8000

(1)   Bu okulların varsa atölyeleri ve uygulama birimleri için ilave alan ayrılır.

EK - 1b

Sosyal ve Kültürel Tesisler

	Asgari Alan Büyüklüğü ( m2 )
Kütüphane
Küçük ilçe tipi	1250
Büyük ilçe tipi	2000
İl tipi (300 kişi)	1050
İl tipi (400 kişi)	1070
Yurt (200 yatak)	2500
Kreş	2000
Huzurevi	7500
Yetiştirme Yurdu	10000
Rehabilitasyon	5000
Güçsüzler Evi	10000

 

EK – 1c

Sağlık Tesisleri

	Asgari Alan Büyüklüğü (m2)
Köy tipi sağlık ocağı	2 240
İlçe tipi sağlık ocağı	2 300
İlçe tipi sağlık evi	1 050
Sağlık merkezi (15 yatak)	2 300
Hıfzısıhha enstitüsü	3 200
Halk sağlığı laboratuarı	1 000
Dispanser- semt polikliniği	5 000
Ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezi	1 050
Ağız ve diş sağlığı merkezi (1)
Acil yardım ve kurtarma istasyonu (1)
Doğum ve çocuk bakım evleri (75-250 yatak) (1)
Devlet hastaneleri (25- 700 yatak) (1)
İhtisas hastaneleri (1)
Fizik tedavi ve rehabilitasyon hastaneleri (1)

(1) Yatak başına (130) m² alan ayrılır.

 

EK – 1d

Resmi Tesisler

Hükümet konağı

 

İlçelerde yapılacak yeni tip hükümet konakları için en az aşağıda belirtilen büyüklükte alan ayrılır.

a- 100 x 75 m.

b- 80 x 70 m.

c- 75 x 75 m.

Cezaevleri

	Asgari Alan Büyüklüğü (m 2)	Azami meyil (%)
500 kişilik	17 000	5
150 kişilik	9 200	5
K1 tipi cezaevi	1 500	5
K2 tipi cezaevi	400	5
E tipi cezaevi	14 000	5

EK – 1e

İbadet yerleri

	Asgari Alan Büyüklüğü (m 2)
Küçük ibadet yeri	2 500
Orta ibadet yeri (semt ibadet yeri)	5 000
Büyük merkez ibadet yeri	10 000

Dini yapılar içerisinde yer alan tüm yapılanmalar tabloda belirlenmiş olan asgari alan kapsamında değerlendirilir.